سوژه شماره بیست و چهار
مهدی اخوان ثالث
مهدی اخوان ثالث (۱۰ اسفند ۱۳۰۷ – ۴ شهریور ۱۳۶۹) شاعر، ادیب و موسیقی‌پژوه ایرانی بود. نام و تخلص وی در اشعارش م. امید بود؛ گرچه ناامیدترین شاعر معاصر ایران تلقی می شود.
اشعار او زمینهٔ اجتماعی دارند و گاه حوادث زندگی مردم را به تصویر کشیده. شعرش دارای لحن حماسی آمیخته با صلابت و سنگینی شعر خراسانی و نیز در بردارندهٔ ترکیبات نو و تازه با تصویرگری های خلاقانه و بدیع است.
اخوان ثالث با شعر کلاسیک شروع کرد. به شعر نیمایی علاقه مند شد و در آخرین اثرش دوباره به شعر کلاسیک برگشت. از وی اشعاری در هر دو سبک به جای مانده‌است. همچنین او آشنا به نوازندگی تار و مقام‌های موسیقی خراسانی بود.
کتاب ها
آشنایی با مهدی اخوان ثالث اثر زهرا میرحسینی‌مطلق.
آفاق و اسرار عزیز شب: گفت‌و‌گوهایی درباره زندگی و آثار مهدی اخوان ثالث اثر مهدی مظفری ساوجی؛
آوا و القا: رهیافتی به شعر اخوان ثالث اثر مهوش قویمی؛
آواز چگور: زندگی و شعر مهدی اخوان ثالث (م. امید) اثر محمدرضا محمدی‌آملی؛
اخوان ثالث گردآورنده: مصطفی بهرامن؛ اندیشه فرید؛
اخوانیه‌ای از: مهدی اخوان ثالث (م. امید) اثر غلامرضا صدیق؛
از زلال آب و آینه: تأملی در شعر مهدی اخوان ثالث (م. امید) اثر جواد میزبان؛
امید ناامیدی‌ها (شرحی بر م. امید – مهدی اخوان ثالث) اثر محمدعلی حسینیان؛
امیدی دیگر: نگاهی تازه به شعرهای مهدی اخوان ثالث اثر ضیاءالدین ترابی؛ نشر دنیای نو،
امیدی دیگر: نگاهی تازه به شعرهای مهدی اخوان ثالث اثر ضیاءالدین ترابی؛ نشر دنیای نو،
با یادهای عزیز گذشته: ده نامه از مهدی اخوان ثالث (م. امید) به محمد قهرمان اثر مقدمه: محمد قهرمان؛
باغ بی‌برگی: یادنامه مهدی اخوان ثالث (م. امید)
تجربه‌های همه تلخ: نگاهی به سروده‌های مهدی اخوان ثالث (م. امید) اثر کاظم رحیمی‌نژاد؛
تجلی شاعرانه اساطیر در آثار اخوان ثالث (م. امید) اثر بهناز قراری؛
تلخند امید: طنز در سروده‌های مهدی اخوان ثالث. (م. امید) اثر مجید نگین‌تاجی؛
حالات و مقامات م. امید اثر محمدرضا شفیعی‌کدکنی؛
دست گرم دوست در شب‌ها سرد شهرم: اخوان‌نامه (بررسی کلی و همه‌جانبه اشعار مهدی اخوان ثالث دفترهای زمانه: بدرودی با مهدی اخوان ثالث و دیدار و شناخت م. امید اثر گردآورنده: سیروس طاهباز؛
ریشه‌شناسی نمادهای باستانی (رمزگشایی شعر شاعران پارسی: اخوان ثالث، ابتهاج و…) اثر احمد بارانی؛
ریشه‌شناسی نمادهای باستانی: رمزگشایی شعر شاعران پارسی (اخوان ثالث، ابتهاج و…)
زمستان است: گزیده اشعار مهدی اخوان ثالث اثر شاعر: مهدی اخوان ثالث؛ به‌اهتمام: علیرضا سبزئی؛
سر کوه بلند: برگزیده شعر مهدی اخوان ثالث (م. امید) اثر گردآورنده: مرتضی کاخی؛ زمستان،
شاعر شکست: نقد و تحلیل شعر مهدی اخوان ثالث اثر عبدالعلی دستغیب؛ آمیتیس،
شهریار شهر سنگستان: نقد و تحلیل اشعار مهدی اخوان ثالث (م. امید) اثر به‌اهتمام: شهریار شاهین‌دژی؛
صدای حیرت بیدار: گفت‌وگوهای مهدی اخوان ثالث (م. امید) اثر صائمه خراسانی؛ مقدمه:
قاصدک: گلچین اشعار مهدی اخوان ثالث اثر گردآورنده: ندا وهاب‌زاده؛.
کاسه گردان حسرت: نگاهی به آثار مهدی اخوان ثالث اثر کامران زمانی‌نعمت‌سرا؛
گزیده اشعار مهدی اخوان ثالث شاعر: مهدی اخوان ثالث؛ مترجم: سعید سعیدپور؛
گزیده زیباترین اشعار مهدی اخوان ثالث گردآورنده: مهدی اخوان ثالث؛
لولی‌وش مغموم: زندگی، اندیشه و گلچین اشعار مهدی اخوان ثالث گردآورنده: هادی رحیمی؛ نوید صبح،
منتخب اشعار مهدی اخوان ثالث گردآورنده: غلامرضا بروسان؛
مهدی اخوان ثالث به‌اهتمام: محمد حقوقی؛ موسسه انتشارات نگاه،
مهدی اخوان ثالث علی رزاقی‌شانی؛
مهدی اخوان ثالث (م. امید) حافظ موسوی؛ نشر قصه،
مهدی اخوان ثالث: شعر مهدی اخوان ثالث از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده، تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها محمد حقوقی؛
مهدی اخوان ثالث: شعر مهدی اخوان ثالث از آغاز تا امروز، شعرهای برگزیده، تفسیر و تحلیل موفق‌ترین شعرها محقق: محمد حقوقی؛ موسسه انتشارات نگاه،
ناگه غروب کدامین ستاره: یادنامه مهدی اخوان ثالث (م. امید) ویراستار: مسعود قاسم‌زاده؛
نامی و نامه‌ای از مهدی اخوان ثالث جعفر سعیدی؛ مقدمه: سیدمحمد راستگو؛
نامی و نامه‌ای از مهدی اخوان ثالث “م. امید” جعفر پژوم؛
مهدی اخوان ثالث؛ شارح: انتشارات زمستان؛
همراه آن لحظه‌های گریزان: مقالات درباره زندگی و آثار مهدی اخوان ثالث (م. امید) (نقد، تفسیر، خاطرات، شعر)
واژه‌نامه غزل‌های حافظ با یادداشت‌ها و حواشی مهدی اخوان ثالث حسین خدیوجم؛ گردآورنده: نیما تجبر؛
وطن در شعر اخوان ثالث و محمود درویش مژگان رجایی؛
فیلم ها
قلم فرسایان
مستند آشنایی با زندگی مهدی اخوان ثالث – آپارات
بیا ره توشه برداریم